top of page

DE OUDE KNEGT

OPEN VOOR BEZOEK
als de vlag uithangt !!
Bouwjaar 1817/1981/2004   Eigenaar SUAM
Maalt elke woensdag en zaterdag

Over de allervroegste geschiedenis van de korenmolen te Akersloot is weinig bekend. Het is echter vrijwel zeker, dat de allereerste standaardmolen tijdens het beleg van Alkmaar (1573) door de Spanjaarden is gebrandschat.


In 1580 werd door het dorpsbestuur besloten om een korenmolen te bouwen, die het bezit zou zijn van de dorpsgemeenschap. De kerk van Akersloot schoot het bedrag voor dat nodig was voor de bouw van deze standaardmolen. De molen werd verhuurd, en in het verhuurcontract stond o.a. dat de molenaar ingezetenen van het dorp voorrang zou verlenen boven die welke “van buytens dorpe” kwamen, (dus niet wie het eerst komt wie het eerst maalt) en de molen “schoon ende ryn zoude houden van raech en stoff”, dit ter oordeel van de schepenen. De molenaar woonde gratis in het huis en hof, dat bij de molen hoorde, maar moest zelf voor het onderhoud van de molen zorgen.


Pas in 1664 wordt het windrecht voor deze molen aangevraagd, hetgeen inhoudt dat de schout en schepenen van Akersloot de belastingdienst van de toenmalige Staten van Holland en West-Friesland gedurende 80 jaar onwetend van hun molen hebben gelaten. Er moest namelijk windrecht voor de molen worden betaald. Deze molen is waarschijnlijk in bedrijf geweest tot aan 1817, want dan wordt er melding gemaakt van D’Oude Knegt.

‘In de jare 1817 ben ik van Uitgeest naar Akersloot gevaren
Eenmaal gesloopt en tweemaal geregt
Zodoende heb ik de naam van Oude Knegt
Gebouwd in 1766; vlucht 66 voet.”

Dit rijmpje staat in het boek “Duizend Zaanse Molens”. Dat deze molen niet in een al te beste staat verkeerde, blijkt uit een raadsverslag van 1828. Daar herstel te duur werd bevonden, besloot de Raad tot verkoop over te gaan, op voorwaarde dat de molen weer in maalvaardige toestand zou worden gebracht. In 1924 werd de molen onttakeld, waarna in Akersloot een triest molenrestant bleef staan.

Rond 1975 kwam de Akersloter Theo Visser op het idee om de molen te herbouwen. Hij slaagde er in om een deel van de bevolking enthousiast te krijgen voor zijn plan en kreeg ook steun vanuit de Stichting Uitgeester Molens, die enkele jaren daarvoor was opgezet nadat in Uitgeest Molen De Kat was afgebrand.


Voor de herbouw van de korenmolen moest het benodigde materiaal overal, liefst gratis, vandaan gehaald worden, want er was vrijwel geen geld beschikbaar. Met hulp van vele vrijwilligers is uiteindelijk enkele honderden meters ten noorden van het oude molenrestant een nieuwe molen verrezen, die in 1981 op Nationale Molendag feestelijk in bedrijf genomen werd. De molen leverde jarenlang meel aan particuliere klanten en aan een aantal bakkers in de omgeving.
Tijdens de jaarwisseling van 2000 op 2001 werd de molen getroffen door een ongelukkig afgestoken vuurpijl en brandde geheel af.


Gelukkig was de molen goed verzekerd en de bedrijfsleider Theo Visser nam voor de tweede keer het initiatief om aan de herbouw van de afgebrande molen te gaan beginnen. Het bedrag van de verzekering was echter niet voldoende voor een complete herbouw. Er kwamen namelijk door veranderde regelgeving extra kosten bij, want er moest een molenhuisje gebouwd worden omdat het meel niet langer in de molen verkocht mocht worden, en er moest een afvoer naar het riool worden aangelegd. Daarnaast wilde men het formaat van de molen aanpassen, waardoor er een betonnen ring om de bestaande fundering aangebracht werd en de wieken verlengd moesten worden.
Om de kosten te drukken werd ook ditmaal heel veel werk met vrijwilligers gedaan wat er toe geleid heeft dat het project een geldprijs kreeg in de actie Kern met Pit van de Nederalndse Heidemaatschappij.


In 2004 werd het project afgerond en werd de molen feestelijk in bedrijf gesteld.

CHRISTIAAN DE GROEN

christaan_de_groen.jpg

Eerste molenaar

06 50 43 27 83

JOOP VAN VLIET

joop.jpg

Molenaar

06 33 60 37 52

ELLY MENSE

elly-mense.jpg

Molenaar

VRIJWILLIGER WORDEN

De Oude Knegt kan blijven draaien dankzij de inzet van een groot aantal vrijwilligers.

Winkelmedewerkers, opleiding tot molenaar of andere incidentele werkzaamheden, we kunnen altijd mensen gebruiken.

Neem voor meer informatie contact op met:

Esther van Diepen

M 06 48 65 55 96 of laat uw bericht achter via het formulier.

TECHNISCHE GEGEVENS

Type
Functie
Inrichting
Vlucht
Wieksysteem
Binnenroede

 

Buitenroede
 

As
 

Vang
Bovenwiel of aswiel

Kruiwerk
Biotoop
Rijksmonument nummer

GPS

RD-coördinaten 
X =
Y =
GPS-coördinaten 

 

Specificaties

8-kante grondzeiler
korenmolen
2 koppels maalstenen
20,40 m.
Oudhollands
20,40 m., staal, gelast, eigen fabrikaat, bouwjaar 1980, verlengd van 17 m. tot 20,40 m. in 2003
20,40 m., staal, gelast, eigen fabrikaat, bouwjaar 1980, verlengd van 17 m. tot 20,40 m. in 2003
gietijzer, fabr. Hoogovens, nummer 1, gegoten van nodulair gietijzer op 29-2-1980, lengte 4,50 m.
Vlaamse blokvang met duim en pal
58 kammen

neutenkruiwerk
matig
gemeentelijk monument 

 

 

111,338

509,345

52°34,20’N

4°44,59’O
bonkelaar: 27 kammen
spoorwiel: 73 kammen
zuidelijke steenschijfloop: 26 staven
noordelijke steenschijfloop: 24 staven
overbrengingsverhouding zuidelijk koppel: 1:5,9
overbrengingsverhouding noordelijk koppel: 1:6,3
maalstenen: koppel (zuid) 16der blauwe en koppel (noord) 15der kunststeen (flint)
luiwerk: elektrische takel

bottom of page